Emilia z Fabryki: Jesteś laureatką wielu konkursów literackich, a Twoje utwory można znaleźć w antologiach. Prowadzisz również bloga. Jakie były Twoje pisarskie początki?

Margota Kott: Piszę od zawsze, tyle tylko, że moje teksty długie lata cierpiały zamknięte w szufladzie, niczym w najlepiej strzeżonym więzieniu. Zamknęłam je tam za niewinnośćKrótkie, długie, dobre i takie sobie. Najczęściej niedokończone.  Na pierwszym planie była inna działalność: dzieci, praca, kariera, nauka. Jednak w pewnym momencie powiedziałam sobie: dość! Czas zacząć pisać na serio tak, by móc podzielić się z innymi swoją własną wizją świata.

Zaczęło się od kursu pisania powieści zorganizowanego przez Maszynę Do Pisania. Potem kurs rozszerzony w Gdańsku. Nowe znajomości, wspierająca prowadząca i grupa; to uskrzydliło mnie na tyle, że zaczęłam latać wokół własnego podwórka. Pisałam i wysyłałam teksty najpierw na lokalne konkursy literackie (konkurs toruńskiej gazety „Nowości” i nagroda odebrana z rąk samego Marszałka Województwa, potem pierwsze miejsce w konkursie na „Nową legendę toruńską”), a później, z coraz większą śmiałością, na te ogólnopolskie, ważne i znaczące w środowisku (konkurs  na opowiadanie kryminalne organizowany z okazji  setnej rocznicy założenia Akademii Górniczo-Hutniczej oraz konkurs kryminalny w Złotowie. Najbardziej prestiżowe dla mnie okazało się wyróżnienie w konkursie na 100 lecie Policji. Nagrodzone opowiadania zostały wydane drukiem pod tytułem „Stulecie kryminału”. Moje opowiadanie „O mały włos” , kryminał retro opisujący początki daktyloskopii  jako nauki stosowanej oraz raczkującą feminizację zawodu policjanta, znalazło się wśród tekstów największych polskich pisarzy kryminałów: Roberta Małeckiego, Wojciecha Chmielarza,  Ryszarda Ćwirleja czy Marcela Woźniaka. To dla mnie zaszczyt,  a jednocześnie wyzwanie. By pisać lepiej, skuteczniej, bardziej profesjonalnie.

EzF: Prowadzisz własną firmę, z doświadczenia wiem, że to ambitne i pracochłonne zajęcie, często dużo bardziej angażujące niż praca na etacie. Kiedy znajdujesz czas na pisanie?

MK: Zauważyłam, że im mniej mam zajęć tym mniej robię. Natomiast wtedy, kiedy wszystko wali się na głowę i przybywa zadań nie cierpiących zwłoki  (znów te zwłoki!) wtedy spinam się i robię wszystko, co trzeba. Określony deadline działa na mnie jak ostroga na konia. Swoją drogą prowadzenie firmy jest czasem trudniejsze niż zaplanowanie i dokonanie książkowego morderstwa.

EzF: Na pierwszych stronach Kompendium wiedzy dla autorów kryminałów piszesz, że gatunek ten przeżywa obecnie swój rozkwit. Faktycznie, Katarzyna Bonda, Remigiusz Mróz czy Robert Małecki, który zresztą poleca Twoją książkę, chyba nie mogą narzekać na sprzedaż utworów. Ale co z innymi twórcami? Czy nie jest tak, że mamy ścisłą topkę autorów kryminałów, a o całej rzeszy innych twórców nikt nie słyszał i nie usłyszy?

MK: Też tak to widzę. To wielka wydawnicza machina wspierana skutecznym PR-em. Jeśli już jakiś autor „wypłynie”, staje się swoistym samograjem. Czytelnicy mają we krwi, by zawieszać oko na okładkach ze znanymi nazwiskami. Zakładają, że po to, co znają i lubią, warto sięgnąć po raz kolejny. Ani rynek wydawniczy ani czytelnik nie lubi debiutantów. Jednak nawet ci najsławniejsi nie wzięli się znikąd. Na szczyt zawiodły ich talent, ciężka, pisarska praca i, czasami, łut szczęścia.

Czemu nie wierzyć, że i kolejnym autorom się powiedzie? Trzeba próbować i walczyć o należne sobie miejsce w tej wdzięcznej dziedzinie sztuki.

Szczególnie, gdy czujemy, że mamy naprawdę do przekazania coś ważnego. No i, że kochamy pisać.

EzF: Wolisz polskie kryminały, brytyjskie, amerykańskie, nordyckie czy może jakieś inne?

MK: Nie dzielę kryminałów na polskie i zagraniczne. Ani książek, ani filmów, ani seriali. Najważniejszym wyznacznikiem jest to, czy są ciekawe, tajemnicze i oryginalne. Czy mają w sobie to „coś” (podobnie zresztą oceniam ludzi). Myślę, że tkwienie tylko w jednej przegródce bardzo ogranicza horyzonty. Ani czas ani przestrzeń nie grają dla mnie roli przy wyborze lektur. Mogę korzystać z dorobku pisarzy, którzy dawno już nie żyją, pasjonując się jednocześnie „świeżynkami”. Ostatnio odkryłam dla siebie nowe kino tureckie. Serial kryminalny Kara Para Ask  czyli Kocham pieniądze, pozostawił w mym kryminalnym sercu dziurę jak po kuli. Na razie żaden inny serial nie zdołał skutecznie jej zapełnić. Bardzo ciekawe są także filmy indyjskie. Warto przełamać swoje uprzedzenia. Mam na myśli tych widzów, którzy postrzegają hinduską kinematografię jedynie przez pryzmat tańców i kolorowych strojów rodem z Bollywood.  A tymczasem oni potrafią stworzyć naprawdę świetny kryminał!

EzF: O, zgadzam się. Dzieła innych kultur, choć czasem mogą wywoływać u nas zgrzyt, częściej stanowią wielką inspirację. A dlaczego ludzie w ogóle uwielbiają czytać kryminały, skąd bierze się fenomen popularności tego gatunku?

MK: Jest na ten temat wiele teorii. I tak naprawdę ile osób, tyle zdań. W moim Kompendium także zadaję to pytanie, próbując znaleźć na nie zadowalającą odpowiedź. Osobiście myślę, że jest fajna rozrywka podnosząca ciśnienie w sposób zdrowotnie akceptowalny

EzF: Wiem, że jesteś totalnie zakochana w Sherlocku Holmesie. Czy to właśnie dzięki losom wybitnego detektywa zaczęłaś myśleć o tym, by zostać specjalistką w dziedzinie kryminału?

MK: W kryminałach zakochałam się w wieku dziesięciu lat dzięki mojemu ukochanemu Wujkowi Rysiowi. Najpierw on pożyczał mi swoje ulubione lektury, a potem ja jemu. Pamiętam, jak odjeżdżał do domu, do Wrocławia, z moim Joe Alexem pod pachą.

Co do Sherlocka to nie przyjmuję do wiadomości, że był on jedynie postacią literacką. Jego mądrość, wiedza kryminalistyczna i doświadczenie spowodowały mój bałwochwalczy podziw, który trwa nieprzerwanie do dziś. I pomimo, iż niektóre wywody straciły już na aktualności, choćby ze względu na postęp nauki, jednak magia tego człowieka działa na mnie nieustannie. Dla mnie to najlepszy detektyw wszechczasów. Nikt nie jest w stanie odebrać mu prymatu. Nikt!

EzF: Studiowałaś biologię, a w Twoim Kompendium wiedzy dla autorów kryminałów kilka stron zajmuje obszerna tabela o truciznach i ich wpływie na ludzki organizm. Czy studia przydały Ci się w pisarsko-kryminalistycznym warsztacie?

MK: O tak! Kryminalistyka jako gałąź nauki interesowała mnie od zawsze. Nadal zgłębiam temat. Studia biologiczne stanowią świetną podbudowę do dalszej nauki w tym kierunku. Ukończyłam studium podyplomowe kryminologia i kryminalistyka. W ten sposób poszerzyłam swoją wiedzę i horyzonty. Nie wyobrażam sobie pisania powieści kryminalnej bez podstaw daktyloskopii czy entomologii sądowej. A co do trucizn… Moi goście muszą mieć się na baczności, gdy częstuję ich herbatką. Zawsze może się zdarzyć, że zamiast cukru w cukiernicy znajdzie się… arszenik